Instytut Filozofii UMK, Dwór Artusa w Toruniu oraz Toruński Oddział Polskiego Towarzystwa Filozoficznego zapraszają na cykliczne spotkania w ramach “Czwartków z filozofią”
Najbliższe spotkanie: 24 kwietnia 2025, godz. 18.30, Dwór Artusa
Erystyka po królewsku? – poradnik nierzetelnego mówcy wraz z filozoficznym komentarzem
“Poradnik skutecznego władcy” – tak dziś można nazwać wydaną publicznie niespełna pół milenium temu (bo w 1532 r.) publikację autorstwa Niccolo Machiavellego pt.: “Książę”. Autor wymienia w niej sposoby, za sprawą których władca może zdobywać i sprawować swą władzę nad umysłami innych (tłumu, możnych oraz wrogów) w nierzetelny ale zawsze skuteczny sposób. Niemal 300 lat później (bo ok. 1830 r.) spod pióra Artura Schopenhauera wychodzi inny poradnik, znany dziś pod nazwą “Erystyka – czyli sztuka prowadzenia sporów”. Autor omawia w nim techniki, które znane i stosowane były już w starożytnej Grecji, a które polegały na niekoniecznie rzetelnym ale skutecznym wygrywaniu każdej dyskusji za pomocą dialektyki erystycznej. Ponieważ upływ czasu w żaden sposób nie pozbawił znaczenia obu tekstów, pozwolę sobie na ich porównanie, by wskazać, czy i na ile możemy komentować dziś z filozoficznej perspektywy erystykę oraz jej dziedzictwo. Być może nawet powinniśmy?
Krzysztof Rojek – doktor filozofii, absolwent studiów filozoficznych. Zatrudniony na Wydziale Filozofii i Socjologii UMCS w Lublinie. Autor monografii: Wolność w kontekście determinizmu. Analiza porównawcza teorii N. Hartmanna i R. H. Kane’a, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2019. Zainteresowania naukowe: filozoficzne koncepcje wolności, problem wolnej woli w kontekście determinizmu oraz wartości, współczesne adaptacje sztuki przemawiania (retoryki) i sztuki prowadzenia sporów (erystyki). Zainteresowania pozanaukowe: musicale, ludologia.
Zapraszamy na kolejne Czwartki z filozofią:
→ 22 maja: Wszystko, co powiem o alchemii, będzie nieprawdą (dr hab. Radosław Kazibut, prof. UAM)
→ 5 czerwca: Filozofia opieki skoncentrowanej na osobie. Perspektywa etyki medycznej (dr Marta Śliwa)
→ 23 listopada: Przeżywanie czasu a czas obiektywny – refleksja inspirowana filozoficznie (dr Katarzyna Kremplewska)
→ 4 grudnia: Samotna podróż i filozofia (prof. dr hab. Adam Grzeliński)
Cykl “Czwartki z filozofii” rozpoczęliśmy 24 lutego 2011 roku. Dotychczasowe spotkania:
dr Marcin Leźnicki (UMK): Eko-reklama – reklama społeczna w służbie wdrażania idei zrównoważonego rozwoju (spotkanie 72)
dr Aleksandra Kondrat (KPCEN): Etyka w zderzeniu ze sztuczną inteligencją (spotkanie 71)
dr Magdalena Krasińska (UKW): Hafty, nici, włókna. O gęstych splotach filozofii z anatomią i tkactwem (spotkanie 70.)
dr Zbigniew Pietrzak (UWr), Kryzys ekologii czy kryzys idei ochrony środowiska?
dr Emilia Olechnowicz (IS PAN), Czy stereotypy narodowe są starsze niż narody?
prof. dr hab. Karol Sauerland (UW, UMK), Czym jest donos?
dr Monika Kwiecińska-Zdrenka (UMK), dr hab. Marcin T. Zdrenka (UMK), Lizusostwo
dr Agnieszka Bandura (UWr): Sztuka i “życie”
dr Dawid Wincław (UWM): Pojęcie (nie)oczywiste: kim jest “osoba”?
dr Alicja Pietras (UŚ), Czy warto kierować się intuicją?
mgr Malina Barcikowska, dr hab. Kinga Kaśkiewicz, prof. UMK, prof. dr hab. Adam Grzeliński, Jak filozofia może pomóc zrozumieć sztukę współczesną?
prof. dr hab. Adam Grzeliński (UMK), Jutro, które nigdy nie nadeszło. Filozoficzne idee końca historii
prof. dr hab. Tomasz Kupś (UMK), Co to jest światopogląd
dr Paweł Pasieka (SGGW, SWPS), Filozoficzne aspekty wegetarianizmu
dr Alicja Pietras (UŚ), Dlaczego boimy się wolności?
prof. dr hab. Krzysztof Stachewicz (UAM), Doświadczenie mistyczne
dr hab. Piotr Domeracki, prof. UMK, Labirynt samotności
dr Sławomir Drelich (UMK), Czy możliwy jest cnotliwy egoizm?
dr Zbigniew Pietrzak (UWr), Ptaki w kulturze człowieka
dr Aleksandra Kondrat, Nieokreśloność i krytyka rozumu
dr Marcin Leźnicki (UMK), Eugenika – ciemne i jasne strony
prof. dr hab. Adam Grzeliński (UMK), Filozofia i lęk
dr hab. Marcin T. Zdrenka (UMK), Stultitia moralis, czyli czy możemy zgłupieć moralnie?
dr Jakub Maciejewski, O estetyce fotografii. Koncepcja Jana Bułhaka
dr Dominika Dzwonkowska (UKSW), Moralny fitness? Etyka cnót ekologicznych
dr hab. Jacek Prokopski, prof. PWr, Sørena Kierkegaarda apologia niewyrażalnego
prof dr hab. Adam Grzeliński (UMK), Czym jest rozumienie?
dr Marcin Leźnicki (UMK), Bioetyka wobec zjawiska transhumanizmu
prof. dr hab. Adam Grzeliński (UMK), Czemu spieramy się o piękno?
dr hab. Kinga Kaśkiewicz, prof. UMK, Sztuka, wyobraźnia, filozofia
prof. dr hab. Tomasz Kupś (UMK), Niebo – pytanie o podstawowe doświadczenie religijne
dr hab. Marcin Jaranowski (UMK), O moralnej odporności na zło
dr hab. Krzysztof Abriszewski, prof. UMK, Filozofia w horrorach
dr Paweł Gładziejewski (UMK), Okłamywanie samego siebie i architektura umysłu
prof. dr hab. Mirosław Żelazny (UMK), Wolność egzystencjalna
dr hab. Marcin T. Zdrenka (UMK), Podszepty pochopnego Hermesa
dr Marcin Wróblewski (UMK), Liczę, więc jestem. O kwantyfikacji życia codziennego
prof. dr hab. Włodzimierz Tyburski (UMK), Filozofia i ekologia
prof. dr hab. Jolanta Żelazna (UMK), Mówić to zawsze mówić do kogoś
prof. dr hab. Andrzej Szahaj (UMK), Neoliberalizm a kryzys ekonomiczny
dr Marcin Leźnicki (UMK), Transplantologia w perspektywie filozofii i etyki
dr hab. Ryszard Wiśniewski, prof. em. UMK, Wyprawa w świat wartości
prof. dr hab. Mirosław Żelazny (UMK), Wiara filozoficzna a wiara religijna
dr hab. Marcin T. Zdrenka (UMK), Fornalstwo, grubiaństwo i kabotynizm czyli wybrane przywary mniejsze
dr hab. Aleksandra Derra (UMK), Stereotypy myślenia o płci. (Dla)czego (nie) trzeba się obawiać?
dr Michał Wróblewski (UMK), Zdrowie jako obsesja współczesności
dr Piotr Domeracki (UMK), Mała etyka życzliwości
prof. dr hab. Mirosław Żelazny (UMK), Czym jest godność?
dr hab. Ewa Bińczyk (UMK), Filozofia a fantazja sterowania klimatem
dr hab. Tomasz Kupś (prof. UMK), Filozoficzne podstawy sporów między kreacjonizmem i ewolucjonizmem
dr Piotr Domeracki (UMK), Filozoficzne aspekty samotności
dr Marcin Leźnicki (UMK), Eutanazja. Spór z perspektywy
dr hab. Barbara Grabowska (UMK), Skąd się wzięło gender czyli o początkach debaty na temat kobiecej natury
dr hab. Marcin T. Zdrenka (UMK), Główne schorzenia układu moralnego
prof. dr hab. Adam Grzeliński (UMK), Czy wiara da się pogodzić z nauką?
prof. dr hab. Mirosław Żelazny (UMK), Filozofia ludzkiej egzystencji
prof. dr hab. Adam Grzeliński (UMK), Specyfika humanistyki
dr Marcin Leźnicki (UMK), Etyka wobec medykalizacji życia
dr hab. Ewa Bińczyk (UMK), Filozofia wobec niepożądanych skutków postępu
dr hab. Anita Pacholik-Żuromska (UMK), Wolna wola – fikcja czy rzeczywistość?
prof. dr hab. Jolanta Żelazna (UMK), Filozofia jako sztuka życia
dr hab. Krzysztof Abriszewski (UMK), Zdrowy rozsądek i filozofia
dr hab. Anita Pacholik-Żuromska (UMK), Pułapki świadomości
dr Marcin Leźnicki (UMK), Czy życie zawsze jest warte życia i przeżycia?
dr hab. Marcin T. Zdrenka (UMK), Czy gnuśność jest zła?
dr hab. Tomasz Kupś (UMK), Filozofia religii – krytyka czy apologia?
dr Marcin Kilanowski (UMK), Tolerancja – dla kogo?
prof. dr hab. Mirosław Żelazny (UMK), Psychologia lęku egzystencjalnego
dr Marcin Jaranowski (UMK), Filozofia wobec problemu zła
dr Ewa Bińczyk (UMK), dr Aleksandra Derra (UMK), Jak dobrze sprzedać kobietę
prof. dr hab. Andrzej Szahaj (UMK), Postmodernizm w sztuce i architekturze
prof. dr hab. Marek Jakubowski (UMK), Mit narodowy a racje filozoficzne. Idea misji dziejowej Polaków (spotkanie 1.)
Szczegółowe informacje o “Czwartkach z Filozofią” – tutaj.
Niedawne zarejestrowane wykłady:
prof. Piotr Domeracki, Labirynt samotności
prof. Marcin T. Zdrenka, Stultitia moralis, czyli czy możemy zgłupieć moralnie?
