Rynek i polityka. Studium filozofii politycznej Karla Polanyiego

dr Maciej Kassner

Czas realizacji projektu: 2016-2020

FUGA 5

Celem mojego projektu badawczego jest krytyczna analiza myśli Karla Polanyiego – węgierskiego intelektualisty, jednego z twórców antropologii ekonomicznej i autora pracy Wielka transformacja. W dziele tym Polanyi zawarł oryginalną interpretację narodzin nowoczesnej gospodarki rynkowej. Jestem przekonany, że nowatorstwo Wielkiej Transformacji polegało na zastosowaniu kategorii wyłaniającej się wówczas nowej dziedziny nauki – antropologii – do analizy współczesnego społeczeństwa rynkowego. W rezultacie Karl Polanyi postrzegał współczesną cywilizację rynkową tak, jak mógłby ją wiedzieć antropolog – jako kulturowo uwarunkowaną formę życia, mającą swoją specyfikę i podlegającą przemianom wraz ze zmianami otoczenia kulturowego, w którym jest ona zanurzona. Przyjęcie perspektywy antropologicznej pozwoliło Polanyiemu przedstawić teoretyczną alternatywę dla ujęć liberalnych i marksistowskich. Niniejszy projekt sytuuje się w obrębie historii myśli politycznej. Zamierzam dokonać rekonstrukcji i krytyki poglądów Karla Polanyiego dotyczących: (1) genezy wolnorynkowego kapitalizmu; (2) specyfiki nowoczesnego społeczeństwa rynkowego; (3) dynamiki konfliktu politycznego w społeczeństwie rynkowym. Koncepcje wypracowane przez Węgra będę porównywał z teoriami klasyków, takich jak A. Smith, K. Marks czy M. Weber, jak również z poglądami współczesnych historyków, filozofów i socjologów, którzy w swoich badaniach nawiązywali do myśli Polanyiego lub podejmowali zbliżoną problematykę (m. in. F. Braudel, I. Wallerstein, C.B. Macpherson, L. Dumont, N. Fraser, J.Gray, M. Sandel). Rezultatem projektu będzie powstanie oryginalnej interpretacji myśli Karla Polanyiego, która przyczyni się do wzbogacenia naszej wiedzy na temat genezy kapitalizmu i roli rynku we współczesnym społeczeństwie